Paardenarts
Zoek op aandoening of onderwerp

In Nederland worden paarden veelal voor het plezier van mensen gehouden. Paarden zijn over de eeuwen heen gedomesticeerd en daarmee ver af komen te staan van het wilde paard. De moderne paarden zijn afhankelijk van de mens om een gezond en fijn leven te leiden. Dat brengt wel de verantwoordelijkheid met zich mee dat we ons verdiepen in de behoeftes van het moderne paard: wat heeft jouw paard nodig om het welzijn te waarborgen? Dat begint met de vraag: wat is paardenwelzijn precies? Gevolgd door: wat kun je zelf doen om de paarden binnen jouw invloedssfeer een beter leven te geven?

In deze serie nemen we je bij de hand om, per onderwerp, uitleg te geven en vooral ook: voorbeelden. Kleine stapjes, tips en aanpassingen die je zelf kunt toepassen. Inspireer anderen door de eerste stap te zetten.

De definitie van welzijn

Er zijn verschillende definities van paardenwelzijn in omloop. Door paardenartsen wordt de volgende uitleg hieraan gegeven:

‘Een individu verkeert in een staat van welzijn wanneer het in staat is zich actief aan zijn levensomstandigheden aan te passen en daarmee een toestand kan bereiken die het als positief ervaart.’

6 basis principes voor paardenwelzijn

Je kunt het zien als de korte maar bondige samenvatting van 6 leidende principes die de Raad voor Dieraangelegenheden hanteert om een paard dierwaardig te houden.

 

  1. Paarden hebben een intrinsieke waarde – Paarden hebben een eigenwaarde die losstaat van het nut dat een paard voor de mens kan hebben. Respect voor deze eigenwaarde betekent dat belangen van paarden worden meegewogen bij het nemen van beslissingen. Een aanpassing in bijvoorbeeld de leefomgeving van het paard, mag niet leiden tot structurele of substantiële aantasting van paardenwelzijn, paardengezondheid of de integriteit van het paard. Dat betekent dat paarden respectvol behandeld moeten worden, activiteiten met het paard bij het dier moeten passen en het houden van of werken met paarden mag de integriteit (heelheid) van het paard niet aantasten.
  2. Goede voeding – Paarden horen een passende hoeveelheid water en ruwvoer te krijgen, welke aansluiten op hun natuurlijke behoefte, zoals de kauwbehoefte en onder andere vezelrijke voeding voor een gezonde darmfunctie.
  3. Goede omgeving – De plaats waar paarden gehouden worden is een voor het paard prettige omgeving. Dat betekent onder andere een minimum aan prikkels die door paarden als negatief worden ervaren. De omgeving moet paarden de ruimte bieden om zich op natuurlijke wijze te bewegen. Ook moet er voldoende licht en frisse lucht aanwezig zijn en bescherming worden geboden tegen de elementen, zoals wind en regen.
  4. Goede gezondheidszorg – Paarden moeten zodanig worden verzorgd dat dit een positief effect heeft op de gezondheid van het paard. Stress wordt tot een minimum beperkt. Het paard krijgt goede gezondheidszorg om gezondheidsklachten te voorkomen en te verhelpen als dat onverhoopt nodig is. Bij activiteiten met de mens zou de activiteit geen invloed mogen hebben op de levensduur van het paard.
  5. Natuurlijk gedrag – Paarden hebben behoefte aan sociaal contact met soortgenoten die ze kennen. Als er in de omgeving vervelende prikkels zijn, zou het paard zichzelf moeten kunnen terugtrekken. Werken, train De personen die het paard verzorgen of met het paard werken horen de juiste kennis, kunde en houding ten opzichte van het paard te hebben. Daarbij moeten subtiele signalen van pijn en ongemak opgemerkt kunnen worden en leiden tot aanpassingen zodat het paard de situatie zo snel mogelijk weer als neutraal of positief ervaart. Trainingsmethoden en hulpmiddelen mogen geen pijn of letsel veroorzaken.
  6. Positieve emotionele toestand – Als paarden in staat zijn te reageren op de veranderende sociale en fysieke omgeving, kan het paard een toestand bereiken die het als overwegend positief ervaart (‘A life worth living’). Deze toestand komt voort uit het voldoen aan alle voorgaande voorwaarden (*1)

Wettelijk kader

In Nederland stelt de ‘Wet dieren’ de wettelijke kaders om dieren te houden. Daarin is per 1-7-2024 onder andere een zorgplicht opgenomen. Dat houdt in dat als jouw handelen óf nalaten tot nadelige gevolgen leidt voor een dier, je verplicht bent om aanpassingen te doen om tekortkomingen of lijden op te heffen (art. 1.4 Wet dieren).

Ook is dierenmishandeling of dieren pijn doen verboden. Maar in art. 2.1 staat nog iets belangrijks: het is verboden ‘de gezondheid of het welzijn van het dier te benadelen’. Met andere woorden, je bent verplicht om zorg te dragen voor goede gezondheid en welzijn van je paard.

Wat dan precies ‘goed zorgen voor je paard’ inhoudt, daar is de wet minder specifiek. De minister heeft daarom de ‘Gids goede praktijken’ laten opstellen. Dit is een door de sector (Sectorraad Paarden) opgesteld document waarin minimale kaders voor een goede houderij van paarden zijn opgenomen. Momenteel krijgt de gids weer een update van de Sectorraad Paarden, deze wordt in 2025 verwacht.

Zet vandaag nog de eerste stap voor beter paardenwelzijn

Paardenwelzijn is dan ook een grote term die terugkomt in alle facetten van paarden houden en werken met paarden.

Voorblad Whitepaper Paardendierenarts en paardenwelzijn

Whitepaper ‘Paardendierenarts en paardenwelzijn’ (KNMvD, Commissie Welzijn Paard)

De paardendierenartsen hebben een Whitepaper: Paardendierenarts en paardenwelzijn geschreven waarbij in 10 statements invulling wordt gegeven aan verschillende onderwerpen op het gebied van paardenwelzijn:

 

  1. Contact met soortgenoten
  2. Beweging
  3. Voeding
  4. Gezondheidszorg
  5. Samenwerking mens en paard
  6. Trainingshulpen
  7. Fit-to-compete
  8. Transport
  9. Paardenfokkerij
  10. Waardige levensbeëindiging

Artikelen

Op Paardenarts.nl wordt een praktische uitleg gegeven aan deze 10 onderwerpen. De eerste artikelen vind je hier:

 

Heb je vragen over het welzijn van je paard?

Neem dan contact op met een Erkende Paardendierenarts. Dit zijn dierenartsen die zich verdergaand hebben toegelegd in het behandelen van paarden en verplicht zijn om nascholing te volgen. Je paardendierenarts is op die manier op de hoogte van de laatste inzichten en wettelijke kaders als het gaat om paardenhouderij, welzijn en gezondheid. Hij/zij kan je onder meer helpen met advies over voeding, huisvesting, preventieve gezondheidszorg, fokkerij, bewegingsadvies en meer.

 

KNMvD, Commissie Welzijn Paard

Voetnoot

[1] RDA – Zienswijze Plezier voor mens én dier? Het inzetten van dieren voor Sport, Ontspanning, Traditie & Vermaak, april 2023

Chipnummer zoeken

Vul het chipnummer in en vind de gegevens bij het paard.
Meer info