Acute aanval
De afbraak van eigen spieren kan alleen gestopt worden door het paard stil te zetten. En wel zo snel mogelijk. Treedt spierbevangenheid op tijdens een buitenrit, dan moet het paard opgehaald worden om erger te voorkomen. Dus plotseling niet meer willen lopen, heftig zweten en eventueel donkere urine, zijn symptomen van ernstige spierbevangenheid die je niet kan en mag negeren. De dierenarts zal pijnstillers en vocht geven en mogelijk extra vitamine E. Het paard mag wel ruwvoer eten, maar geen krachtvoer. Bloedonderzoek wijst uit of de spierafbraak vermindert en wanneer gestart kan worden met lichte training.
Heeft het paard herhaaldelijk spierbevangenheid gehad en is het rantsoen gecontroleerd en op alle punten voor gezonde paarden prima in orde, dan moet toch gekeken worden of een aangepast rantsoen de aanvallen kan voorkomen. Hoe dat aangepaste rantsoen eruit moet zien, is afhankelijk van de ernst en de energiebehoefte van het paard. Paarden met PSSM zijn vaak relatief rustig van aard, hebben een goede of te goede voedingstoestand en een minder energierijk rantsoen nodig dan paarden met RER. Die zijn eerder de meer nerveuze typen die snel vermageren. Ook zijn het nogal eens sportpaarden die een prestatie moeten leveren. De mate van “suikergevoeligheid” is per paard met PSSM verschillend. Alle voedermiddelen bevatten koolhydraten zoals suikers, wat het dus onmogelijk maakt een rantsoen te formuleren dat helemaal suikervrij is (en wat het paard ook nog lekker vindt). Het gaat om gradaties van suiker (en zetmeel) in het rantsoen. Paarden met RER kunnen door hun prestatie en energiebehoefte meestal iets meer zetmeel & suikers gebruiken dan paarden met PSSM, die vaak wat soberder zijn.
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat paarden met PSSM en RER een rantsoen moeten hebben met een beperkt zetmeel en suiker aandeel en een verhoogd vetaandeel. Voor paarden met PSSM zorgt dit voor een vermindering van de opslag van verkeerd samengesteld glycogeen. Voor paarden met PSSM type 2 is extra controle van de eiwitkwaliteit nodig. Zo zou naast hooi een eiwitrijk product of een supplement met extra aminozuren kunnen helpen. Voor paarden met RER blijkt dat verlaging van het Z&S gehalte en verhoging van het vetgehalte de spierspanning en de stress verminderen. Ze verspillen minder energie in de stress en spanning, houden meer energie over voor het werk en kunnen zich beter concentreren. Uitgedrukt in energie aandeel van het totale rantsoen mag het aandeel Z&S voor PSSM paarden niet meer zijn dan 8-10% en het vetgehalte moet ongeveer 10% zijn. Voor RER paarden, die vaak meer energie nodig hebben en die minder Z&S gevoelig zijn, mag het aandeel Z&S < 20% en vet 15- 20% zijn. Dit alles gerekend over het totale rantsoen. Uiteraard hoeft het vetgehalte niet zo hoog te zijn als de conditie meer dan voldoende is. Verlies dus niet het totaalplaatje uit het oog.
[adrotate banner=”245″]
Heeft het paard aan ruwvoer genoeg om in conditie te blijven, laat het krachtvoer dan achterwege. Veel paarden kunnen tot licht of zelfs matig werk zonder krachtvoer prima presteren. Check het ruwvoer op het suikergehalte door het te laten analyseren. Gebruik ruwvoer met een suikerwaarde van minder dan 5-6% (op droge stofniveau). De variatie in grofstengelig hooi kan uiteenlopen tussen de 10-100 gram suiker per kilogram droge stof (1-10%). Geeft het ruwvoer toch nog herhaling van de spierbevangenheid, dan is weken in warm water een optie. In 30-60 minuten kan een deel van de suikers uitspoelen. Het ruwvoer is dan ook armer aan andere voedingsstoffen. Er is dus altijd een mineralen en vitaminen supplement nodig, zoals Bonpard Forage, om de tekorten aan te vullen.Heeft het paard wel extra energie nodig, gebruik dan een aanvullend voer met extra vet en vezels en zo min mogelijk zetmeel en suikers. Omdat geen enkel aanvullend voer volledig zetmeel & suikervrij is en de gevoeligheid van paarden sterk uiteen kan lopen, is het soms zoeken naar de juiste combinatie. Zeer gevoelige paarden die extra energie nodig hebben kan je ook helpen met een aanvulling met bietenpulp (met laag suikergehalte) en extra plantaardige olie. Gebruik je olie, zorg dan ook voor voldoende aanvulling met vitamine E (tabel1).
Een rantsoen voor een sportpaard met RER bestaat uit ruwvoer met een laag suikergehalte plus een aanvullend krachtvoer met een extra hoog vetgehalte en beperkte hoeveelheid zetmeel en suikers. Er is dieetvoer speciaal samengesteld voor dit type paard met spierbevangenheid (tabel 1). Zo krijgt het paard energie om te presteren, maar zal de spierspanning en het risico op spierbevangenheid verminderen.
[adrotate banner=”65″]
Om het rantsoen volledig te hebben mogen eiwit, mineralen en vitaminen niet worden vergeten. Een passend rantsoen is gebaseerd op de behoefte (en gevoeligheid) van het paard, de ruwvoerkwaliteit en -analyse en de discipline waar het paard voor ingezet wordt. Dit vraagt maatwerk van een voedingsspecialist en een dierenarts. Dierenartsen die opgeleid zijn tot Voedingsconsulent Paard zijn de aangewezen personen om hierop aan te spreken.

Tabel 1: Rantsoenvoorbeelden voor paarden met spierbevangenheid als gevolg van PSSM of RER

Natuurlijk mag een trainingsadvies niet ontbreken bij paarden met spierbevangenheid. Het is belangrijk om een geleidelijke trainingsopbouw te maken met een goede warming-up en cooling-down fase.

Paarden met problemen in de bespiering of met echte spierbevangenheid komen geregeld voor. De oorzaak en daarmee de manier om middels het rantsoen de situatie te verbeteren en erger te voorkomen is nogal divers. Het is daarom belangrijk om niet alleen het paard, maar ook de training en het rantsoen te beoordelen. Doe dit samen met je dierenarts. “Ad random” adviezen van iedereen opvolgen zonder dat je weet wat er aan de hand is, maakt de situatie meestal niet beter. Investeer liever in goed onderzoek en een gedegen plan van aanpak dan in het zomaar uitproberen van weer een ander voer of extra supplementje.

Meest bekeken

Meest bekeken

Meest bekeken

Meest bekeken

Meest bekeken

Meest bekeken

Meest bekeken

Meest bekeken

Paardenvoeding

Partners

Businesspartners

Rubriekpartners & sponsoren