Mestwater probleem vergt een duidelijk stappenplan

Mestwater is een veel voorkomend probleem bij paarden. De naam zegt het al, de mest bevat water. Bij mestwater kan de mest uit redelijk goede ballen bestaan, maar daarbij of daarna wordt een bepaalde hoeveelheid water uitgescheiden. Bij diarree is dat anders, dan is de hele mest te dun. Mestwater kan tijdens of na het mesten uit de anus lopen of met winderigheid gepaard gaan. Behalve dat het paard en de staart vies worden, is het voor het paard ook onaangenaam. Soms wordt het paard onrustig voordat de mest eruit komt.

De oorzaak van mestwater is meestal niet direct aanwijsbaar. Alles wat het paard eet, maar ook de gesteldheid van het gebit, het functioneren van de vertering en stress heeft invloed op de darmflora. Uiteindelijk leidt een verstoring van de darmflora en mogelijk een verstoring van de passagesnelheid tot deze mestklachten. Een verstoorde darmflora zal niet in alle gevallen vanzelf verbeteren. En dus blijven de klachten bestaan als er geen maatregelen worden genomen.

Een eenvoudige oplossing is er meestal niet. Juist omdat de oorzaak vaak onbekend is, kan het probleem niet simpel worden opgelost met bijvoorbeeld het toevoegen van een supplement. Wel is het goed om alle oorzakelijke factoren langs te lopen. De kwaliteit van het ruwvoer, de soort ruwvoer, de veranderingen in het rantsoen, het gebit en kauwproces (voernijd?), de conditie van het paard, eventuele problemen in de vertering (andere symptomen) en niet te vergeten de mate van stress (wedstrijd, transport, veranderingen in de groep, rangorde, etc.).

Omdat juist de veranderingen in het rantsoen ook oorzaak kunnen zijn van mestwateren, moet er een duidelijk stappenplan worden gemaakt. Als je één verandering tegelijk doet en daar een overgangstraject voor aanhoudt, geef je de darmflora de tijd om zich aan te passen en kan je beoordelen wat het effect is.

Stap 1
Controleer de kwaliteit van het ruwvoer en pas aan als nodig. Hooi is in deze situatie beter dan voordroog. Maar ook hooi kan schimmels (stof) bevatten. Dit leidt vaak tot luchtwegklachten, maar kan ook de darmflora verstoren.

Stap 2
Als onbeperkt ruwvoer wordt aangeboden, verminder de hoeveelheid. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar het volstoppen van de darmen met hooi levert niet altijd een goede darmflora op. In deze gevallen blijkt vaak dat dit geen verbetering geeft. Minder hooivezels geeft ruimte voor het aanvullen met andere vezeltypen. Dit kan de diversiteit van de darmflora vergroten. Denk aan luzerne, bietenpulp, eventueel zemelen of een aanvullend vezelrijk “krachtvoer”. Voor dat laatste heb je inzicht in de ingrediëntenlijst nodig en moet je zeker weten dat het voer niet te rijk is voor je paard (voedingsadvies vragen).

Stap 3
Als het paard krachtvoer krijgt is het niet altijd nodig dit volledig te verwijderen uit het rantsoen. Wel is het goed de hoeveelheid beperkt te houden (1 -1,5 kg per dag afhankelijk van het paard). Juist een kleine hoeveelheid zetmeel die in de darmflora van de dikke darm terecht komt, kan de fermentatie gunstig beïnvloeden. Let op dat bij minder krachtvoer de mineralen en vitaminen wel juist gecorrigeerd worden.

Stap 4
Extra toevoegingen om de darmflora te verbeteren zijn prebiotica en probiotica. Maak hier pas gebruik van als je het totale rantsoen aan het optimaliseren bent. Enkel het toevoegen van deze middelen aan een “verkeerd rantsoen”, geeft onvoldoende effect (en is zonde van je geld).

Uiteindelijk is het vinden van de juiste balans in vezels en fermentatiesnelheid die moeten leiden tot een verbetering van de darmflora en daarmee een verbetering van de mestkwaliteit. Deze weg duurt soms vrij lang.

Bij problemen in het gebit of de vertering zijn de aanpassingen nog wat anders. Laat de dierenarts het paard onderzoeken of er bepaalde kwalen zijn. Daarna kan een dieet samengesteld worden, afgestemd op de specifieke behoeften van het paard.

Mocht het tenslotte echt niet lukken dan kan de dierenarts met een “mest transplantatie” oftewel transfaunatie met gezonde mest, via een sonde in de maag, “darmflora” toedienen. Deze gezonde mest bevat een bacterie samenstelling die hopelijk de darmflora van het zieke paard kan verbeteren.