Nieuw! Online Masterclass 'Ruwvoer beoordelen en ruwvoeranalyse' > Kijk direct, incl. Live Q&A op 27 maart > Meer info
Paardenarts
Zoek op aandoening of onderwerp
Leestijd: 4 minuten

Als een paard gaat staartschuren, verandert de bovenkant in een wilde bos uiteen staande, gebroken en gespleten haren. Blijft het paard schuren, dan zal de staartwortel plaatselijk kaal worden en kunnen zelfs verwondingen ontstaan. Bij een groot aantal aandoeningen zijn ernaast het staartschuren ook andere symptomen van huidafwijkingen, zoals een mottige vacht, schuurplekken van andere huiddelen of (plaatsen met) een afwijkende huid.

Hoe ontstaat het?

Er zijn bijzonder veel redenen waardoor de staart van een paard verandert in een wc-borstel met kale plekken en verwondingen. Opvallend is dat paarden de staart ook kunnen gaan schuren, terwijl ze helemaal geen jeuk of zelfs huidproblemen hebben. De meest bekende oorzaak van staartschuren is staart- en maneneczeem (zomereczeem), waarbij het dier overgevoelig is geworden voor een eiwit in het speeksel van een mugje of] knut (culicoïdes obsoletes). Omdat deze allergie al vaak is uitgelicht, bespreken we deze keer alleen de andere, minder bekende oorzaken van staartschuren.

Minder bekende oorzaken van jeuk aan de staart zijn:

  • De meest voorkomende oorzaak van staartschuren is irritatie van de huid in de buurt van de staart. Bij dressuurpaarden zijn het vaak de losse haartjes die na het toiletteren van de staart zijn achtergebleven. Ook bij een droge, schilferige staart of als zeep niet goed is uitgespoeld, kunnen paarden de staart gaan schuren.
  • Staartschuren wordt verder vaak gezien als er vuil is opgehoopt aan (de onderzijde van) de staartwortel of rond anus en vulva. Veel minder bekend als oorzaak van staartschuren zijn vuilophopingen tussen de uier helften of in de koker van de ruin/hengst.
  • Sommige paarden schuren hun staart bij stress en/of verveling. In deze gevallen is het schuren een gedragsprobleem zoals bijvoorbeeld kribbebijten en weven. Leefomstandigheden in combinatie met het karakter en de ervaringen van het paard zijn dan aanleiding van het probleem.
  • Steeds vaker zien we staartschuren door de aarsmade (oxyuris equi). Deze rondworm leeft in het laatste deel van de darm en legt haar eieren aan de buitenzijde van de anus; dit veroorzaakt jeuk.
  • Andere veroorzakers van jeuk zijn parasieten zoals luizen en mijten. Meestal hebben getroffen dieren dan óók of vooral jeuk op andere delen van het lichaam.

Diagnose

Probeer snel een oorzaak te vinden. Als door het schuren beschadigingen ontstaan, kunnen deze het schuren in stand houden, ook als de echte oorzaak al behandeld is. Het eenvoudigste is om eerst te checken of er vuil is opgehoopt bij staart, anus, vulva, uier of koker. Is de staart geknipt, geschoren of gewassen met zeep? Is de staartwortelhuid droog en schilferig? Voor het diagnosticeren van andere oorzaken zal de paardenarts het gehele paard bekijken en uitgebreid vragen stellen over onder meer gedrag, wormbestrijding, huis vesting, voeding, weidegang, management van het paard en eventuele huidproblemen bij andere paarden. Soms is microscopisch onderzoek van huidmonsters nodig om gewone mijten of eieren van luizen of aarsmade te vinden.

Behandeling van jeuk aan de staart

Eventuele huidbeschadigingen moeten behandeld worden. Losse haren kunnen uitgeborsteld of -gespoeld worden. Bij irritatie door vuil of haren is uiteraard een schoonmaakbeurt nodig. Een droge huid van de staartwortel moet na het reinigen behandeld worden met een milde crème. Plantaardige olie in de voeding kan op lange termijn helpen. Parasieten zoals mijten en luizen moeten meermalen behandeld worden met passende antiparasitaire middelen. Als aarsmaden de oorzaak zijn van jeuk, wordt hiervoor een wormmiddel toegediend. Bij de keuze van een middel wordt extra aandacht besteed aan de resistenties van aarsmaden. Omdat opgenomen eieren en larven de eerste vier maanden in het paard niet gevoelig zijn voor wormmiddelen, moet de behandeling worden herhaald. In alle gevallen van staartschuren door inwendige (aarsmade) of uitwendige (mijten en luizen) parasieten moet ook de omgeving van het dier gereinigd en eventueel behandeld worden. Is staartschuren een gedragsprobleem dan moet gezocht worden naar oplossingen om verveling en stress te ver minderen. Hoewel het plaatsen van stroomdraden zeer effectief is tegen schuren, wordt het dierenwelzijn hiermee ernstig benadeeld.

Preventie

  • Door minstens twee keer per week de anus te reinigen wordt de verspreiding van de eieren van de aarsmade voorkomen.
  • Een wekelijkse controle van de huid van anus, staart, uier en koker, eventueel gevolgd door reiniging met een licht vochtige doek, voldoet ook om schuren door huidirritatie te voorkomen. Om te voorkomen dat deze worm zich te veel verspreidt, is het verstandig om ook dieren waarbij het mestonderzoek altijd negatief is, eenmaal per jaar te ontwormen. Eieren worden namelijk zelden gevonden bij mestonderzoek terwijl de worm op heel veel bedrijven aanwezig is.
  • Zorg altijd dat na knippen of scheren van de staart alle losse haren verwijderd worden.
  • Luizen komen zelden voor bij sportpaarden met een goede voedingstoestand en een dunne vacht.
  • Contact met besmette dieren vermijden, is dan het belangrijkst. Hetzelfde geldt voor mijten. Voor paardenrassen met veel beharing is preventie van mijten veel lastiger.
  • Staartschuren als gedragsprobleem door stress kun je voorkomen door het paard bijvoorbeeld voldoende ruwvoer en beweging zoals weidegang te geven.

Gerelateerde rubrieken

Onze partners

Boehringer_Ingelheim_Logo
Zoetis_logo
Dumea AM logo
Hippo Horse Insurance -logo
Hay to You logo