Meegedaan aan onze Veterinaire Kennisquiz – Voorjaar? Hieronder vind je de vragen & antwoorden (aangegeven in groen):
1. Bij de overgang van stal naar weide verandert het rantsoen van je paard behoorlijk: van hooi en krachtvoer naar gras. Wat vergt dit van het maag-darmstelsel van je paard?
- De enzymproductie in de dunne darm en de samenstelling van de bacterieflora in de dikke darm moeten zich aanpassen en dit kost tijd.
- Wanneer de paarden op de wei staan, moeten ze extra drinken om het gras af te kunnen breken in de darmen.
- Wanneer ze dezelfde hoeveelheid gras eten als in de winter hooi, moeten ze twee keer zoveel speeksel aanmaken.
Voorjaarsgras
Jong, vers (voorjaars)gras lijkt een gezonde toevoeging op het rantsoen, maar brengt ook risico’s met zich mee (o.a. hoefbevangenheid, koliek, diarree). De samenstelling van voedingsstoffen in het gras kan snel variëren, tijdens de groei maar ook overdag.
Overdag maakt het gras suikers aan die nachts worden gebruikt om te groeien. Als het ‘s nachts te koud is voor het gras dan stagneert deze stofwisseling. Dit maakt dat onder invloed van koude nachten en zonnige dagen in het voorjaar het suiker- en fructaangehalte in het gras zich opstapelt.
Suikerrijk voorjaarsgras kan gevaarlijk zijn voor risicopaarden: paarden met regelmatige koliekklachten of mestveranderingen, insulineresistentie/insuline dysregulatie (IR/ID), Equine Metabool Syndroom (EMS) of paarden die eerder hoefbevangen zijn geweest.
2. Voor deze paarden is het beter om helemaal GEEN weidegang aan te bieden als:
- het ’s nachts -1 °C is geweest in combi met 10 °C en veel zon overdag
- het ’s nachts 7 °C is geweest in combi met 20 °C en half bewolkt overdag
- het ‘s nachts tussen de 7 – 10 °C is geweest in combi met 25 °C en veel zon overdag
Suikers & Fructaan
Overdag maakt het gras onder invloed van de zon veel suikers aan, welke ’s nachts gebruikt worden om te groeien. Fructaan is ook een bouwstof (geproduceerd onder invloed van zonlicht) om te groeien, maar vormt ook een natuurlijke bescherming tegen vorst. Gras kan suikers ook omzetten in fructaan t.b.v. van een energievoorraad in mindere tijden. Fructaan wordt in de stengel opgeslagen en suiker meer in het blad. Hierdoor kan zeer kort gras toch nog veel fructaan bevatten!
3. Je paard verteert suiker (o.a. glucose) en fructaan op een andere manier. Welk antwoord is juist?
- Suiker wordt afgebroken door enzymen in de dunne darm, waarna het in het bloed wordt opgenomen. Fructaan wordt door bacteriën in de blinde- en dikke darm omgezet.
- Fructaan wordt afgebroken door enzymen in de dunne darm, waarna het in het bloed wordt opgenomen. Suiker wordt door bacteriën in de blinde- en dikke darm omgezet.
Waar bestaat gras eigenlijk uit?
Gras bestaat voor 80-85% uit water en voor de rest uit voedingsstoffen (aangeduid als ‘droge stof’) waaronder vezels, suiker, vetten, eiwitten, vitaminen en mineralen. Paarden kunnen bij onbeperkte weidegang (24 uur) tussen de 2%-3% (soms wel 5%) van hun lichaamsgewicht aan droge stof opnemen.
4. Hoeveel kilo gras kan een KWPN-er van 600 kilo maximaal in 24 uur eten?
- 20 kilo
- 50 kilo
- 80 kilo
- 100 kilo
Atypische myopathie
Atypische myopathie (AM), ook wel weidemyopathie, is een levensbedreigende spierziekte bij paarden. 70% van de paarden bij wie deze ziekte geconstateerd wordt overlijdt. Inmiddels is vastgesteld dat er een direct verband is tussen AM en hypoglycine A. Dit is een gifstof die kan worden aangetroffen in esdoornbladeren en -zaden, maar ook in esdoornzaailingen (gevaar in het voorjaar: kiemen, kiemplantjes, spruiten).
5. Esdoorns behoren tot de Acer familie en er bestaan wel meer dan 100 soorten. Van welke soorten is bekend dat ze giftig kunnen zijn?
- Gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus)
- Noorse esdoorn (Acer platanoides)
- Veldesdoorn of Spaanse aak (Acer campestre)
- Vederesdoorn (Acer negundo)
In onderstaande video vragen we giftige plantenexpert Dr. Marc van den Top hoe je de giftige esdoornkiemen in je weiland kunt herkennen & wat zijn preventietips zijn.
Zomereczeem
Zomereczeem (staart- en maneneczeem, SME) is de meest voorkomende allergie bij het paard en kan voor flinke problemen zorgen. Door hevige jeuk schuren veel paarden onophoudelijk en vaak tot bloedens toe. Vanaf het voorjaar tot diep in het najaar zijn de knutten (mugjes) die zomereczeem veroorzaken actief.
6. Waar is het paard precies allergisch voor?
- De gifstoffen die de mannelijke Culicoïdes Robertii muggen achterlaten na het bijten
- De eiwitten in het speeksel van de vrouwelijke Culicoïdes Robertii muggen
- De steek van de vrouwelijke Culicoïdes Robertii muggen
Lees meer over zomereczeem bij paarden in onderstaand artikel.
Teken
Ook het tekenseizoen is weer aangebroken. Teken worden na een rustperiode in de winter in het voorjaar weer actief. De meeste teken komen dan ook in het voorjaar voor.
7. Welke beweringen over de teek zijn WAAR?
- Teken kunnen ook bij paarden de ziekte van Lyme veroorzaken
- Teken kunnen hun gastheer vanaf de grond bespringen
- Andere ziektes die teken bij paarden kunnen veroorzaken zijn Anaplasmose en Piroplasmose
- Een teek kan met meerdere ziekteverwekkers besmet zijn
- Een teek moet vaak bloedzuigen om in leven te blijven
- Eén op de vijf teken is besmet met de Borrelia bacterie die de ziekte van Lyme kan veroorzaken
- Een besmette teek leidt altijd tot ziekte
Geboorte facts
Een van de mooiste dingen in het voorjaar is de geboorte van een veulen. Weet jij hoe een normale geboorte hoort te verlopen?
8. Hoe herken je een stuitligging?
Je ziet als eerste naar buiten komen:
- Eén voetje en één teruggeslagen beentje
- Twee achterbeentjes
- Alleen het hoofd en geen beentjes
Biest
Een veulen krijgt antistoffen van de merrie alléén binnen met de biest (eerste melk na de geboorte). Het is belangrijk dat het veulen op tijd voldoende biest opneemt.
9. Binnen welke tijd na de geboorte moet het veulen voor het eerst gaan drinken?
- Binnen 10 minuten
- Binnen 2 uur
- Binnen 24 uur
